Biorąc pod uwagę gospodarcze konsekwencje agresji Rosji na Ukrainę, sytuacja na europejskim rynku maszyn budowlanych wygląda pozytywnie. Sprzedaż w Europie z wyłączeniem Rosji - gdzie w wyniku zachodnich sankcji rynek spadł o 37% - wzrosła o prawie 3% w 2022 r.
W 2022 roku różnice regionalne nie były znaczące, gdyż na większości głównych rynków zanotowano bardzo małe tempo wzrostu lub spadku. Wyjątkiem była Europa Południowa, gdzie wzrost sprzedaży sprzętu wyniósł 12%. Na tym tle Turcja i Rosja były pozytywnym i negatywnym wyjątkiem, z odpowiednio blisko 40% wzrostem i spadkiem.
Podsegmenty sprzętowe również zanotowały podobne rezultaty. Maszyny drogowe odnotowały minimalny wzrost sprzedaży o 1%, sprzedaż żurawi wieżowych była na podobnym poziomie, a maszyny do betonu i sprzęt do robót ziemnych odnotowały niewielkie spadki, odpowiednio o 1% i 2%. Maszyny lekkie i kompaktowe (-0,5%) wypadły nieco lepiej niż segment maszyn ciężkich (-2%).
Ponieważ zakłócenia w łańcuchu dostaw stały się mniej dotkliwe w ciągu 2022 roku, dostępność maszyn poprawiła się w drugiej połowie roku. Jednak trendy były różne dla niektórych podsektorów i regionów rynku. Sprzęt do robót ziemnych, maszyny do produkcji betonu i żurawie wieżowe sprzedawały się lepiej w miarę upływu roku, podczas gdy w przypadku sprzętu do robót ziemnych w Europie zanotowano umiarkowany spadek. Po tym, jak w pierwszym kwartale ub. roku odnotowano minimalny wzrost, połączenie zakłóceń w łańcuchu dostaw i ekonomicznych skutków wojny na Ukrainie doprowadziło do spadku rynku o odpowiednio 8% i 6% w II i III kwartale. W czwartym kwartale, dzięki poprawie zdolności dostarczania maszyn, sprzedaż wzrosła o 1,5% w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego.
W segmencie kompaktowym wzrost sprzedaży ograniczył się do minikoparek (+4%), natomiast w przypadku wszystkich pozostałych produktów odnotowano zróżnicowane tempo spadku. Ładowarki o sterowaniu burtowym spadły o 9%, kompaktowe ładowarki kołowe odnotowały spadek o 12%, a sprzedaż koparko-ładowarek spadła o 19%. Jednak to ostatnie wynika wyłącznie z sytuacji na rynku rosyjskim, ponieważ sprzedaż koparko-ładowarek w Europie wzrosła. W segmencie sprzętu ciężkiego wzrost zanotowały: koparki kołowe (+3%), koparki gąsienicowe (+1%) oraz ładowarki kołowe (+1%). W tym czasie umiarkowane spadki sprzedaży zanotowały równiarki (-4%), pojazdy ADT (-7%) i wozidła sztywnoramowe (-8%), natomiast spycharki zanotowały znaczny spadek - aż o 20%.
Reasumując, w bardzo wymagającym środowisku gospodarczym i geopolitycznym, europejski rynek sprzętu budowlanego w 2022 roku pokonał przeciwności losu. Sprzedaż na rynku europejskim prawie osiągnęła ten sam poziom co w poprzednim roku i odnotowała jedynie minimalny spadek o 0,6%. Jest to wyraźny dowód na to, że popyt na sprzęt w Europie jest duży, ponieważ gdyby nie trwające zakłócenia w łańcuchu dostaw, rynek odnotowałby kolejny rok wzrostu.
Z perspektywy regionalnej największy rynek, czyli Niemcy - odnotował niewielki spadek o 4%. Rynek brytyjski utrzymał swoją drugą pozycję, mimo podobnego spadku sprzedaży o 4%. Znaczący wzrost o 16% sprawił, że rynek włoski wyprzedził Francję (gdzie sprzedaż wzrosła o 3%), stając się nowym numerem trzy w Europie. Ogólnie rzecz biorąc, Europa Południowa była najlepiej radzącym sobie regionem rynkowym (+14%), przede wszystkim dlatego, że Hiszpania (+15%) odnotowała, obok Włoch, dwucyfrowy wzrost.
Przez większość 2022 roku rynki Europy Środkowo-Wschodniej odnotowywały dwucyfrowe stopy wzrostu. Jednak bardzo słaby czwarty kwartał zepchnął poziom sprzedaży z powrotem do 0%. Rynki skandynawskie (+1%) były również praktycznie bez zmian, podobnie jak rynki bałtyckie (-1%). Z kolei Austria i Szwajcaria (-6%) oraz rynki Beneluksu (-9%) doświadczyły umiarkowanych spadków sprzedaży. W Turcji (+40%) i Rosji (-33%) wystąpiły zaś skrajne wartości sprzedaży.
Sprzedaż maszyn drogowych w Europie była wyjątkowa przez ostatnie kilka lat. Napędzały ją inwestycje infrastrukturalne wynikające z programów stymulujących. I nawet w pierwszej fazie pandemii rynek nadal wykazywał wzrost sprzedaży, która osiągnęła rekordowy poziom zarówno w 2020, jak i 2021 r. Rok 2022 również nie rozczarował, ponieważ sprzedaż wzrosła o kolejny 1%. Ten pozytywny wynik był przede wszystkim pochodną solidnego wzrostu sprzedaży w pierwszym kwartale. Następnie w II i III kwartale sprzedaż się „wypłaszczyła”, po czym w IV kwartale nastąpił spadek o 10% w porównaniu z poprzednim rokiem. Oczywiście wyglądało to różnie w poszczególnych segmentach rynku.
W segmencie robót ziemnych pod koniec roku nastąpił wzrost sprzedaży w związku z poprawą dostępności maszyn. Było to w dużej mierze spowodowane wyższą sprzedażą lekkiego sprzętu do zagęszczania, który był mniej podatny na zakłócenia w łańcuchu dostaw niż inne segmenty produktów. Ten segment rynku wykazał 2% wzrost sprzedaży w 2022 r., przy czym rynek płyt wibracyjnych (w porównaniu z innymi segmentami produktów) będzie się dalej rozwijał. Dla porównania, rynek walców drogowych w ub. roku spadł aż o 29%, ale wpływ na całość sprzedaży jest ograniczony z powodu niskich wolumenów.
Segment ciężkiego zagęszczania odnotował 6-proc. spadek sprzedaży, ponieważ dwa produkty o dużym wolumenie - walce jednobębnowe i tandemowe odnotowały właśnie taki spadek. Wysoka sprzedaż walców okołkowanych (+13%) nie miała zauważalnego wpływu, ponieważ została ona zrównoważona przez znaczne spadki innych produktów. Wreszcie, w 2022 r. sprzedaż rozściełaczy asfaltu spadła o 14%.
Patrząc na rynki regionalne, ponownie zaimponowały Niemcy, gdzie sprzedaż wzrosła o kolejne 2% w stosunku do wyjątkowego poziomu odnotowanego w 2021 r. Francja, drugi co do wielkości rynek europejski, odnotowała niemalże „płaską” sprzedaż na poziomie -1%, podczas gdy Wielka Brytania odnotowała niewielki spadek o 4%. Sprzedaż na rynkach Europy Środkowo-Wschodniej wzrosła w 2022 r. o 7%, co pomogło temu regionowi prześcignąć kraje skandynawskie (0%) pod względem sprzedaży jednostkowej.
Niektóre z pozostałych rynków odnotowały zaskakująco silny wzrost. W krajach Beneluksu i Austrii/Szwajcarii odnotowano wzrost sprzedaży jednostkowej o 18%. Z kolei Europa Południowa nie spełniła oczekiwań i wzrost sprzedaży został ograniczony do zaledwie 2%. Rynek turecki wzrósł o 22%, ale pozostaje na bardzo niskim poziomie bezwzględnym w porównaniu z innymi regionami rynku. Nie jest zaś zaskoczeniem, że na rynku rosyjskim nastąpił gwałtowny spadek sprzedaży o 49%.
Sprzedaż maszyn do produkcji betonu na rynku europejskim była na bardzo podobnym poziomie jak w 2021 r. i odnotowała jedynie minimalny spadek o 0,7%. Pierwsza połowa roku była raczej słaba, a sprzedaż spadła o 3% i 11% w I i II kwartale. Jednak druga połowa roku przyniosła powrót do wzrostów. Trzeci kwartał 2022 r. przyniósł stabilną sprzedaż, po której nastąpił 15% wzrost sprzedaży w IV kwartale. Było to najprawdopodobniej wynikiem poprawy dostępności maszyn. W segmencie lekkim sprzęt do wibrowania betonu zanotował 9% spadek sprzedaży.
Maszyny ciężkie wypadły lepiej (+0,1%), ale wykazały rozbieżne trendy produktowe. Pompy do betonu montowane na ciężarówkach odnotowały wzrost sprzedaży o 30%, pompy stacjonarne - o 25%, a pompy do betonu montowane na ciężarówkach o 25%. Z kolei o 4% spadła sprzedaż systemów miksujących, a sprzedaż betoniarni spadła gwałtownie o 39%. Nie jest to jednak istotny powód do niepokoju, gdyż duża zmienność sprzedaży tego produktu wynika przede wszystkim z bardzo niskich wolumenów (w 2021 r. sprzedaż betoniarni wzrosła o ponad 30%).
Patrząc na główne rynki, Niemcy odnotowały umiarkowany spadek sprzedaży o 6%, a rynek francuski spadł o 17%. Rynek włoski odnotował spadek o 11% ale nadal pozostaje nr 3 w Europie. Z kolei, niektóre z mniejszych rynków odnotowały w ubiegłym roku znaczny wzrost sprzedaży. Dotyczy to m.in. Turcji, gdzie sprzedaż wzrosła o prawie 2/3. Rynki Europy Środkowo-Wschodniej wzrosły umiarkowanie o 8%, podczas gdy rynki skandynawskie (+21%) i Beneluks (+20%) odnotowały silny wzrost. Z kolei Austria i Szwajcaria odnotowały minimalny wzrost sprzedaży na poziomie 2%. Spadki na rynku rosyjskim były umiarkowane i wyniosły 18%, przy czym rynek ten jest zaopatrywany głównie przez eksport z Azji.
Sprzedaż żurawi wieżowych w Europie była w 2022 r. prawie bez zmian (-0,4%), ale podobnie jak w przypadku sprzętu do betonu odnotowała poprawę w ciągu ubiegłego roku. Rok rozpoczął się od spadku sprzedaży o 6% w pierwszym kwartale, a następnie -4% i -1% w II i III kwartale. W czwartym kwartale poprawa dostępności maszyn doprowadziła do dwucyfrowego wzrostu o 11%. Jednakowoż należy zauważyć, iż sprzedaż żurawi wysięgnikowych spadła o 1/3.
Patrząc na regiony w Europie w porządku malejącym, największy rynek - Francja odnotowała kolejny 13-proc. wzrost sprzedaży. Rynek niemiecki nie był w stanie utrzymać wysokiego poziomu sprzedaży z roku 2021 i zakończył miniony sezon z 11-proc. spadkiem. Włochy (+14%) odnotowały dwucyfrowy wzrost sprzedaży, podobnie jak rynek rosyjski (+12%), ale nie przez dostawy od zachodnich producentów. A co w innych krajach? Austria i Szwajcaria widziały zaskakująco silny wzrost sprzedaży w 2022 roku - na poziomie 21%. Rynek brytyjski spadł o 1/4, z kolei rynki Beneluksu odnotowały spadek sprzedaży o 14%, a rynki skandynawskie spadły o 17%.
Na tle niepewności gospodarczej i geopolitycznej, stabilne wyniki rynku w 2022 r. można postrzegać jako korzystne, wręcz przekraczające wcześniejsze oczekiwania. Godna uwagi jest prężność branży maszyn budowlanych. Sprzyja jej stabilna sytuacja biznesowa w większości sektorów rynku, ale mimo to otacza ją toksyczna mieszanka inflacji, ciągłych zakłóceń w łańcuchu dostaw i obaw o gospodarkę światową.
Tę podstawową stabilność odzwierciedlają dobre nastroje w branży. Klimat w branży uległ umiarkowanemu spadkowi w ciągu roku w związku z gospodarczymi skutkami wojny na Ukrainie, ale w listopadzie 2022 r., po targach Bauma, znów się odbił.
Na początku 2023 roku większość firm odnotowuje pozytywną sytuację w biznesie i ma pozytywne oczekiwania co do krótkoterminowej przyszłości. W przeprowadzonym w lutym br. badaniu producenci sprzętu do robót ziemnych byli ponownie najbardziej optymistyczną grupą, w której 6 na 10 firm ankietowanych przewiduje wzrost działalności. Pozytywne odpowiedzi przeważyły nad negatywnymi dla wszystkich segmentów produktowych.
Analizując oczekiwania dotyczące działalności w poszczególnych regionach, producenci uważają, że najlepsze perspektywy rysują się przed Ameryką Północną i - w mniejszym stopniu - Ameryką Łacińską. W Europie ambicje koncentrują się na rynkach Niemiec, Francji i Europy Środkowo-Wschodniej. Nic dziwnego, rynek rosyjski jest nadal na dole listy pod względem oczekiwań rynku.
Portfel zamówień w branży uległ poprawie dzięki nieco lepszej dostępności maszyn. Jednak 60% europejskich producentów nadal zgłasza zaległości przekraczające 4 miesiące. Potwierdza to, że przynajmniej pierwsza połowa 2023 r. jest „bezpieczna”, jeśli chodzi o wykorzystanie mocy produkcyjnych i scenariusze sprzedaży. Jednak druga połowa br. może przynieść zmianę sytuacji. Wyższe stopy procentowe w związku z trwającą inflacją w Europie mają znaczący wpływ na perspektywy branży budowlanej, w szczególności na budownictwo mieszkaniowe. Można się spodziewać, że będzie to miało wpływ na sprzedaż urządzeń wykorzystywanych w sektorze mieszkaniowym. Podobnie w sektorze ogrodnictwa i kształtowania krajobrazu po wielu latach dobrej koniunktury będzie prawdopodobnie słabszy popyt. Z kolei budownictwo lądowe i wodne będzie prawdopodobnie nadal korzystać z publicznych programów inwestycyjnych w wielu krajach europejskich.
Opierając się na założeniu, że sytuacja geopolityczna nie ulegnie w tym roku większym zmianom, realnym wydaje się miękkie lądowanie na rynku europejskim z jednocyfrowym spadkiem sprzedaży. Nie musi to jednak oznaczać, że europejscy producenci sprzętu będą odnotowywać spadki obrotów, ponieważ perspektywy eksportu - przede wszystkim w Ameryce Północnej, a także Ameryce Łacińskiej i Bliskim Wschodzie - pozostają pozytywne.
Kosiarki bijakowe w ofercie firmy PMRiCZ Kowalscy
Wysoka dynamika na starcie sezonu
Chcesz dowiedzieć się więcej? Czytaj aktualności techniki budowlanej - zamów:
Bezpłatny egzemplarz Prenumeratę
