Branża budowlana od dłuższego czasu zmaga się z dekoniunkturą i niepewnością, ale eksperci przewidują, że nadchodzący rok przyniesie stabilizację oraz lekką poprawę sytuacji. Co czeka uczestników rynku betonu w przyszłości? Jakie zadania i wyzwania stawia przed nimi rok 2025? Te zagadnienia były tematem spotkania prasowego zorganizowanego w dniu 16 października przez Stowarzyszenie Producentów Betonu Towarowego w Polsce, podczas którego eksperci omawiali aktualną sytuację i prognozy dla branży.
Branża budowlana w Polsce zmaga się z dużymi wahaniami koniunktury, co znacząco wpływa na inwestycje. Damian Kaźmierczak z Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa zwrócił uwagę na skalę problemu: – Od 20 lat na polskim rynku mamy do czynienia z dużą fluktuacją - od bardzo wysokich szczytów do znaczących spadków. Rynek jest rozchwiany. Porównując np. z rynkiem niemieckim widzimy, że tam nie ma tak dużych wahań, a wykres jest bardziej wypłaszczony, świadcząc o większej stabilizacji w budownictwie. Sytuacja, jaką mamy na polskim rynku, jest dużo trudniejsza i nie sprzyja inwestycjom.
Trudności na rynku potęguje opóźnienie w realizacji przetargów infrastrukturalnych, co Kaźmierczak tłumaczy m.in. zmianami politycznymi: – Przyczyn upatrujemy w weryfikacji projektów infrastrukturalnych, co jest podyktowane zmianą władzy w Polsce. Wtedy nie są inicjowane nowe przetargi, a inwestycje przeciągają się. Luka jest bardzo wyraźna i powoduje dyskomfort po stronie firm budowlanych.
W efekcie, rosnąca liczba postępowań upadłościowych i restrukturyzacyjnych świadczy o trudnej sytuacji. Według Kaźmierczaka, w tym roku niewypłacalność może ogłosić nawet 1000 firm budowlanych, co byłoby niechlubnym rekordem.
Sytuację na rynku budownictwa komplikuje również niedobór pracowników, który nie zmalał mimo spowolnienia inwestycji. Firmy budowlane odczuwają brak siły roboczej, szczególnie po wycofaniu się z rynku wielu pracowników z Ukrainy. Kaźmierczak wyjaśnia: – Przed wybuchem wojny w Ukrainie pracowało w Polsce około 400-500 tysięcy cudzoziemców, z czego 300-400 tysięcy stanowili obywatele Ukrainy. Ci pracownicy obecnie są wyłączeni z pracy.
Rynek mieszkaniowy również boryka się z niestabilnością, co wynika z licznych zmian legislacyjnych i zewnętrznych czynników ekonomicznych. Patryk Kozierkiewicz z Polskiego Związku Firm Deweloperskich zauważa, że branża mierzy się z licznymi wahaniami: – Od roku 2021 mamy do czynienia z coroczną, znaczącą fluktuacją rynku budownictwa mieszkaniowego. Rok 2021 przyniósł bardzo dobrą sprzedaż i liczbę nowych inwestycji, natomiast w roku 2022 nastąpiło załamanie związane ze stopami procentowymi, co przełożyło się na spadek podaży i sprzedaży.
I co prawda w roku 2023 rynek ożywił się dzięki programowi „Bezpieczny Kredyt”, ale Kozierkiewicz podkreśla, że dostępność kredytów nadal stanowi zaporę dla wielu kupujących: – Teraz mamy rok 2024, w którym podaż się odbudowała, ale z kolei ludzie mają ograniczony dostęp do kredytów i sprzedaż naturalnie wyhamowała.
Kluczowym sektorem dla branży betonu towarowego pozostaje budownictwo infrastrukturalne. Michał Grys, prezes SPBT, przewiduje ożywienie w tym segmencie, szczególnie w budownictwie drogowym: – Jeśli chodzi o drogi realizowane przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, branża jest w przededniu ożywienia. W przypadku dróg samorządowych do rozwiązania jest natomiast problem finansowania, ponieważ bez zaangażowania środków rządowych samorządy nie są w stanie wygenerować takich funduszy, które pozwalałyby na inwestycje w satysfakcjonującej skali.
Nowe możliwości mogą otworzyć się także w sektorze energetyki, hydrotechniki i kolei. Eksperci przewidują, że rok 2025 będzie znacznie korzystniejszy dla całej branży.
Jednym z głównych wyzwań dla sektora betonu towarowego jest planowane wprowadzenie systemu SENT, który będzie monitorować transport betonu. Łukasz Żyła, wiceprezes SPBT, podkreśla, że system musi być dostosowany do specyfiki branży: – Dla właściwej efektywności systemu SENT istotne jest uwzględnienie masowości produkcji mieszanki betonowej oraz ilości operacji transportowych na linii wytwórnia betonu – budowa. To średnio około 15 tysięcy operacji dziennie.
System SENT, jak tłumaczy Żyła, może znacząco wpłynąć na logistykę dostaw betonu, ponieważ opóźnienia w rejestracji transportu mogą prowadzić do strat: – Od momentu wyprodukowania mieszanki betonowej do momentu jej wbudowania mamy tylko dwie godziny. W związku z tym każdy przestój spowodowany wymogami formalnymi może powodować nieodwracalną utratę materiału.
Barbara Dzieciuchowicz, prezes Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa, podkreśla, że system SENT musi być odpowiednio dopasowany do specyfiki betonu: – W przypadku problemów z sygnałem GPS czy dostępnością Internetu na budowach, system SENT może generować opóźnienia, co w przypadku betonu jest problemem, gdyż mieszanki betonowej nie da się magazynować ani przesunąć jej dostawy w czasie.
Pomimo licznych wyzwań, eksperci przewidują, że rok 2025 przyniesie stabilizację. Damian Kaźmierczak ocenia, że nadchodzące lata będą dla branży budowlanej korzystniejsze: – Nadchodzący rok będzie bardziej dochodowy niż obecny, a lata 2026 i 2027 przyniosą kolejne wzrosty. Zmierzamy w kierunku kumulacji inwestycji, co spowoduje wzrost cen, a branża będzie notować wzrost zysków.
Z kolei Łukasz Żyła dodaje optymistycznie: – Stoi przed nami wiele wyzwań, jak wdrożenie systemu SENT, ale patrzę na rok 2025 z optymizmem. To musi zostać dopilnowane, byśmy jako producenci betonu mogli efektywnie działać, z satysfakcją dla naszych klientów.
Potężny wzrost potencjału inwestycyjnego budownictwa kolejowego w Polsce
Rada Ministrów. Projekt przyszłorocznego budżetu
Dni Otwarte na jubileusz Jungheinrich Polska
Pol-Eco. Czyste technologie
Chcesz dowiedzieć się więcej? Czytaj aktualności techniki budowlanej - zamów:
Bezpłatny egzemplarz Prenumeratę
