Wiosenne utrzymanie dróg. Zdrowo i bezpiecznie, bo po czystych drogach

Koniec oblodzenia, wszechobecnej soli i piasku oraz słabej przyczepności ogumienia do asfaltu - czyż nie cieszyć się nadchodzącą wiosną? Aby ta radość była w pełni uzasadniona, konieczne jest też przeprowadzenie wiosennych porządków na jezdniach. Oznacza to okres wzmożonej pracy dla służb komunalnych, która - co podnoszone jest dosyć rzadko - ma niebagatelne znaczenie dla nas wszystkich.

Albowiem wszystko to, co zalega na drogach, stanowi nie tylko problem natury estetycznej, ale może być niebezpieczne dla użytkowników dróg. I to zarówno w postaci suchej, sypkiej, czy zmieszane z wodą, tworząc błoto - może być nawet jeszcze groźniejsze niż śnieg i lód. Przede wszystkim tak samo „skutecznie” zapycha rowki bieżnika w oponach, jednak znacznie trudniej jest je usunąć. A zapchany bieżnik oznacza pogorszenie bądź wręcz całkowity brak przyczepności, a to z kolei powoduje utratę kontroli nad pojazdem.

Aby nie być gołosłownym, jak wskazują badania przeprowadzone na Wydziale Mechatroniki i Budowy Maszyn Politechniki Świętokrzyskiej zanieczyszczenie jezdni ma istotny wpływ na długość drogi hamowania pojazdu. Obecność zarówno suchego, jak i mokrego piasku powodowała, że droga hamowania wydłużyła się aż o 50% w stosunku do czystego asfaltu. Niebezpieczeństwo jest tym bardziej istotne, że w odróżnieniu od mokrej nawierzchni tego typu zanieczyszczenia mogą nie być wcześniej zauważone przez kierowcę i ujawnić się dopiero w momencie hamowania.

To nie wszystko, bo kiedy jest sucho, każdy ruch powietrza - spowodowany np. przez poruszające się auta - wznosi z nieoczyszczonej drogi do atmosfery kurz i pył, w tym także groźny dla zdrowia pył PM10, który przy każdym oddechu trafia do płuc człowieka. Aby wyeliminować jego wtórną emisję do atmosfery, w wielu miastach zabrania się używania dmuchaw do sprzątania ulic, placów czy posesji.

Zagrożenie pyłem PM10

Czym jest pył PM10? Jest to mieszanina drobnych cząstek o różnych rozmiarach i składzie chemicznym - niejednokrotnie toksycznym. Cząstki pyłu o średnicy poniżej 10 µm mogą przedostawać się do organizmu poprzez układ oddechowy lub pośrednio przez układ pokarmowy, podczas spożycia skażonej żywności (szczególnie dotyczy to metali ciężkich).

Może to powodować poważne problemy zdrowotne, zwłaszcza u dzieci i osób w podeszłym wieku. Pył PM10 najczęściej powstaje przy spalaniu paliw stałych o wysokiej zawartości popiołu, odpadów po produkcji tworzyw sztucznych, w trakcie prac budowlanych, choć także podczas ruchu samochodów, na skutek ścierania się np. opon i części układu hamulcowego.

Wszędzie czysto

– Wszystko to ogromnie zwiększa znaczenie sprzątania dróg, z poziomu czysto estetycznego podnosząc je do kwestii troski o bezpieczeństwo i zdrowie nas wszystkich
– zwraca uwagę Patryk Jaworski, dyrektor ds. marketingu w firmie Kastell, znanej na rynku jako renomowany dostawca szczotek przemysłowych.

Aby jednak skutecznie pozbyć się tego wszystkiego, co osiada na drogach i chodnikach lub powstaje w wyniku rozdrobnienia sypanych w trakcie zimy środków chemicznych do odladzania, konieczne jest regularne zamiatanie. Według badań wykonanych w 2015 r. przez MPO w Krakowie we współpracy z Politechniką Krakowską oraz Wojewódzkim Inspektoratem Ochrony Środowiska w Krakowie, regularne przejazdy zamiatarek wyposażonych w wysokiej jakości szczotki oraz spłukiwanie ulic przyczyniły się do znaczącego spadku poziomu zanieczyszczeń - zarówno ich ilości, jak i składu fizykochemicznego. Oznacza to zredukowanie ilości odpadów na jezdni i zanieczyszczeń ściekowych. Z tej perspektywy najważniejsza jest jednak czasowa redukcja poziomu pyłów zawieszonych w powietrzu, zwłaszcza PM10.

– Stąd wiosenne porządki na drogach należy traktować z najwyższą powagą, a co za tym idzie, odpowiednio się do nich przygotować. Dotyczy to zarówno stanu technicznego posiadanych zamiatarek, jak również wykorzystywanych szczotek. Wyeksploatowane szczotki o zbyt krótkim lub bardzo przerzedzonym włosiu nie zapewnią bowiem odpowiedniej jakości pracy maszyny. To zaś przekłada się na poziom czystości nawierzchni. Pamiętajmy, że szczotki, których włosie wynosi 1/3 lub mniej oryginalnej długości, kwalifikują się do natychmiastowej wymiany, ponieważ skuteczność zamiatania przy ich wykorzystaniu spada o ponad 80%
– zauważa Patryk Jaworski.

– W 2015 roku organizacja EUnited Municipal Equipment, zrzeszająca czołowych producentów sprzętu komunalnego, opracowała standardy procedury testowej oraz europejską normę EN 15429-3: 2015-0, określającą minimum wymagań, jakie powinny spełniać zamiatarki uliczne, aby skutecznie sprzątać ulice i przy tym zapewnić minimalną koncentrację pyłów PM10 w powietrzu. Najistotniejszą kwestią w tym względzie pozostaje jakość używanych szczotek. Dlatego przy ich wyborze należy zwrócić szczególną uwagę zarówno na jakość ich wykonania, jak i na to, w jakim stopniu mogą one zostać bezpiecznie zutylizowane. Dzięki takim zabiegom istotnie wpływamy zarówno na czystość ulic, jak i jakość wdychanego przez nas powietrza – dodaje Patryk Jaworski.

Pamiętaj o przeglądach

Każdego roku w okresie wiosennym firma Kastell przypomina o konieczności sprawdzenia użytkowanego parku maszynowego oraz stanu szczotek. Należy bowiem pamiętać, że efektywnie działająca zamiatarka jest tak dobra, jak szczotki, których w danej chwili używa. Brak zalegających drogi zanieczyszczeń to nie tylko kwestia estetyki, ale także bezpieczeństwa i zdrowia.